Goniometr
Goniometr jest urządzeniem służącym do pomiarów kąta. Wykorzystuje się go w różnych dziedzinach, w tym między innymi w medycynie (używany jest on tam do pomiaru zakresu ruchów w stawie). Jego nazwa pochodzi od połączenia dwóch greckich słów — „gonia”, co oznacza kąt średni oraz „metron”, czyli miara. Co jeszcze warto wiedzieć na jego temat?
Goniometra to metoda, która ocenia zakres ruchomości w stawach. Jej podstawowym urządzeniem jest wspomniany powyżej goniometr. Wykonując badanie z jego użyciem, niezbędne jest stosowanie się do pewnych wytycznych. Są nimi między innymi określenie pozycji członów w wybranym układzie odniesienia, członów sąsiednich i innego układu odniesienia oraz to, w jakim układzie odniesienia odbywa się ruch (odgrywa to szczególnie istotną rolę w przypadku stawów dwu — oraz trzyosiowych). Wyniki uzyskiwane przy pomocy goniometru są zapisywane w systemie SFTR. Jego nazwę tworzą pierwsze litery określające płaszczyzny, w których badane są ruchy (S — sagital (płaszczyzna strzałkowa), F — frontal (płaszczyzna czołowa), T — transverse (płaszczyzna poprzeczna) oraz R — rotation (ruchy rotacyjne). Taki zapis pozwala na uzyskanie przejrzystych wyników.
Do czynienia możemy mieć z różnymi rodzajami goniometrów. Najprostszym z nich jest ręczny, gdzie wielkość kąta odczytuje się bezpośrednio na podziałce. Dokładniejsze są goniometry działające z wykorzystaniem praw odbijania się światła. Najczęściej do czynienia mamy z przyrządem Wollastona oraz Mitscherlicha. Używane są one do mierzenia kątów zawartych między ścianami kryształów. We wspomnianym powyżej goniometrze Mitscherlicha, przy pomocy lunety obserwuje się obraz szczeliny w lustrze odbity w jednej ze ścian kryształu. Następnie obraca się go w taki sposób, by w lunecie ukazał się odbity od drugiej ściany obraz. Kąt, o jaki został obrócony kryształ stanowi dopełnienie kąta zawartego pomiędzy ścianami. Dokładny obrót kryształu wykonuje się tu z wykorzystaniem precyzyjnych śrub.
Warto wspomnieć tutaj także o tym, iż w przeszłości goniometr był używany w operacjach cywilnych oraz wojskowych jako środek służący do określania kierunku oraz kątów związanych z funkcjami sygnalizacyjnymi. Identyfikacja oraz blokowanie transmisji sprawia, że goniometr pozwala na przechwycenie sygnału i usłyszenie transmisji. Znajduje to zastosowanie w przypadku sytuacji wojennych.
Jak zbudowany jest goniometr? Składa się on z dwóch ramion — ruchomego oraz nieruchomego, które wychodzą z okręgu z podziałką. Pierwsze z nich obraca się swobodnie, drugie — spoczywa nieruchomo na punkcie – stopni. Goniometr posiada podziałkę od 0 do 360 stopni.
W fizjoterapii goniometr jest używany do sprawdzania zakresu ruchomości w stawach. Pozwala on określić, czy do czynienia mamy z przykurczami czy niedomaganiami. Znajduje on również zastosowanie po dłuższym unieruchomieniu, w celu sprawdzenia postępów w czasie rehabilitacji. Pomiar tego typu bardzo często jest dokonywany po urazach i kontuzjach ortopedycznych. Dzięki niemu możliwe staje się określenie zaburzeń ruchomości.